เมื่อผมไปบรรยายในหัวข้อที่เกี่ยวกับเรื่องการบริหารค่าตอบแทนครั้งใด
ก็มักจะมีคำถามที่น่าสนใจจากผู้เข้าอบรมมาไม่น้อย ครั้งนี้ก็เป็นปัญหาเกี่ยวกับวันหยุดพักผ่อนประจำปี
(ภาษากฎหมายแรงงาน) ที่เรามักจะเรียกกันติดปากว่า “ลาพักร้อน” ดังนี้
คำถาม
1.
ถ้าพนักงานไม่ยื่นใบลาพักร้อน สิ้นปีบริษัทต้องจ่ายเงินให้หรือไม่
2.
วันลาพักร้อนสะสมได้หรือไม่ ถ้าได้สะสมได้กี่วัน
ตอบ
ผมขอยกเรื่องสิทธิวันหยุดพักผ่อนประจำปีตามกฎหมายแรงงานมาตรา
30 มาดังนี้ครับ
มาตรา ๓๐
ลูกจ้างซึ่งทำงานติดต่อกันมาแล้วครบหนึ่งปีมีสิทธิหยุดพักผ่อนประจำปีได้ปีหนึ่งไม่น้อยกว่าหกวันทำงานโดยให้นายจ้างเป็นผู้กำหนดวันหยุดดังกล่าวให้แก่ลูกจ้างล่วงหน้าหรือกำหนดให้ตามที่นายจ้างและลูกจ้างตกลงกัน
ในปีต่อมานายจ้างอาจกำหนดวันหยุดพักผ่อนประจำปีให้แก่ลูกจ้างมากกว่าหกวันทำงานก็ได้
นายจ้างและลูกจ้างอาจตกลงกันล่วงหน้าให้สะสมและเลื่อนวันหยุดพักผ่อนประจำปีที่ยังมิได้หยุดในปีนั้นรวมเข้ากับปีต่อๆ
ไปได้ สำหรับลูกจ้างซึ่งทำงานยังไม่ครบหนึ่งปี
นายจ้างอาจกำหนดวันหยุดพักผ่อนประจำปีให้แก่ลูกจ้างโดยคำนวณให้ตามส่วนก็ได้
จึงตอบคำถามได้ดังนี้
1.
“ถ้าพนักงานไม่ลาพักร้อนแล้ว สิ้นปีบริษัทจะต้องจ่ายเงินหรือไม่”
เมื่อดูจากมาตรา 30
ข้างต้นก็ตอบได้ว่า ถ้าจะว่ากันตามกฎหมายแรงงานการลาพักร้อนจะทำได้สองแบบคือ
แบบแรก ให้บริษัทจัดวันหยุดพักผ่อนประจำปีให้กับพนักงานไปเลยว่าใครจะต้องหยุดเมื่อไหร่
(ปีละไม่น้อยกว่าหกวันทำงานเมื่อพนักงานทำงานมาแล้วครบหนึ่งปี) แต่วิธีนี้มักไม่ค่อยนิยมปฏิบัติกันเพราะพอถึงวันที่พนักงานจะหยุดจริงก็อาจจะมีงานด่วน
งานแทรกเข้ามาทำให้หยุดไม่ได้ตามแผน)
แบบที่สอง
วิธีนี้จึงเป็นที่นิยมมากกว่าคือ
การที่นายจ้างและลูกจ้างตกลงกันโดยใช้วิธีให้พนักงานยื่นใบขออนุญาตหยุดพักผ่อนประจำปี
(จึงเป็นที่มาของคำว่า “ลาพักร้อน”) กับหัวหน้า
เมื่อหัวหน้าเห็นชอบแล้วจึงอนุญาตให้หยุด
(ซึ่งวิธีการนี้มักจะถูกนำไปใส่ไว้ในกฎระเบียบของบริษัทส่วนใหญ่)
แต่ในคำถามข้อที่
1 ท่านบอกว่าพนักงานไม่ได้ยื่นขอลาพักร้อนในปีที่ผ่านมา ก็แสดงว่าพนักงานไม่ประสงค์จะขอใช้สิทธิลาพักร้อน
ในกรณีนี้ถ้าไม่มีระบุในระเบียบของบริษัทว่าบริษัทจะต้องจ่ายค่าลาพักร้อนทุกกรณีแล้วล่ะก็
บริษัทไม่จำเป็นต้องจ่ายค่าลาพักร้อนเพราะพนักงานไม่ประสงค์จะใช้สิทธินี้เองครับ
แต่ในทางกลับกัน
ถ้าพนักงานยื่นใบลาพักร้อนแล้วหัวหน้าไม่อนุมัติโดยอ้างเหตุต่าง ๆ เช่น มีงานด่วน, มีคำสั่งซื้อจากเมืองนอกเข้ามามาก ฯลฯ
ยังให้หยุดพักร้อนไม่ได้ไปจนถึงสิ้นปี
อย่างนี้บริษัทก็ต้องจ่ายเงินค่าวันหยุดพักร้อนคืนให้กับพนักงานครับ
2.
“วันลาพักร้อนสะสมได้หรือไม่
ถ้าได้สะสมได้กี่วัน”
การที่จะให้มีวันหยุดพักผ่อนสะสมต่อไปได้มากน้อยแค่ไหน
ก็อยู่ที่บริษัทของท่านจะมีกฎระเบียบในเรื่องนี้ไว้อย่างไรก็ปฏิบัติตามนั้น
เพราะในมาตรา 30
บอกไว้ชัดเจนแล้วว่า “....นายจ้างและลูกจ้างอาจตกลงกันล่วงหน้าให้สะสมและเลื่อนวันหยุดพักผ่อนประจำปีที่ยังมิได้หยุดในปีนั้นรวมเข้ากับปีต่อ
ๆ ไปได้....” ซึ่งการที่บริษัทจะให้มีวันลาพักร้อนสะสมกับพนักงานหรือไม่นั้น
กฎหมายแรงงานไม่ได้บังคับไว้ ถ้าบริษัทอยากจะให้พนักงานมีวันลาพักร้อนสะสมได้กี่วัน,
มีเงื่อนไขยังไง หรือบริษัทไม่ให้มีวันลาพักร้อนสะสมก็ระบุไว้ในข้อบังคับการทำงานให้ชัดเจนแล้วก็ถือปฏิบัติกันตามนั้น
สรุปว่าถ้ามีข้อบังคับการทำงานเกี่ยวกับแนวปฏิบัติในเรื่องวันหยุดพักผ่อนประจำปีระหว่างบริษัทและพนักงานไว้อย่างไร
(ซึ่งทุกบริษัทจะต้องมีการระบุเรื่องสิทธิการลาพักร้อนประจำปีไว้ในข้อบังคับการทำงานอยู่แล้ว)
ต้องปฏิบัติตามข้อบังคับการทำงาน
แต่วิธีปฏิบัติเกี่ยวกับวันหยุดพักผ่อนประจำปีต้องไม่ขัดกับกฎหมายแรงงาน เช่น
บริษัทจะไปกำหนดให้พนักงานมีวันหยุดพักผ่อนประจำปี ๆ ละ 5 เมื่อทำงานมาครบ 1 ปี อย่างนี้ไม่ได้
เป็นต้น
คงจะเข้าใจชัดเจนแล้วนะครับ
