วันจันทร์ที่ 2 ตุลาคม พ.ศ. 2566

HR Audit ไทย-ต่างชาติต่างกันตรงไหน ?

             วันนี้ผมมีเรื่องมาเล่าสู่กันฟังเรื่องหนึ่งที่คิดว่าน่าจะมีประโยชน์กับคนที่ทำงาน HR ในองค์กรที่มีการตรวจสอบงานด้าน HR หรือที่เรียกกันว่า HR Audit

            คนที่ทำงานในองค์กรที่ไม่มี HR Audit ก็อ่านได้นะครับ เผื่อว่าวันหนึ่งจับพลัดจับผลูต้องไปทำงานที่มีการ Audit แบบนี้จะได้เข้าใจมากขึ้น

            ผมเคยทำงานในองค์กรไทยที่มีการตรวจสอบงาน HR โดยฝ่ายตรวจสอบเป็นผู้เข้ามาตรวจสอบงานด้าน Operation ใน Function ต่าง ๆ เช่นด้านสรรหาคัดเลือกพนักงาน, ด้านเงินเดือนสวัสดิการ ฯลฯ ซึ่งผู้ที่เข้ามาตรวจสอบก็เป็นคนของฝ่ายตรวจสอบซึ่งไม่ได้มีพื้นฐานความรู้หรือประสบการณ์ในงาน HR โดยตรง

            วิธีการตรวจสอบแบบไทย ๆ นี้จะไม่แจ้งล่วงหน้าว่าจะมาตรวจเมื่อไหร่ จะใช้วิธีเข้ามาตรวจสอบเลยทันทีและต้องเอาเอกสาร, รายงาน ฯลฯ มาให้ตรวจสอบดูตามที่ร้องขอ ประมาณเหมือนวันร้ายคืนร้ายถูกตำรวจมาขอค้นบ้านโดยไม่รู้ล่วงหน้าแหละครับ

            การตรวจสอบจึงทำได้แค่เพียงมาเช็คดูว่า HR ทำงานถูกต้องครบถ้วนไหม เช่น มาดูว่ามีการทำสัญญาจ้างกับผู้สมัครครบถ้วนถูกต้องไหม, มีการติดตามผลให้หน่วยงานต่าง ๆ ส่งผลประเมินทดลองงานกลับมาครบหรือไม่, การเบิกจ่ายสวัสดิการให้พนักงานทำอย่างถูกต้องหรือไม่ ฯลฯ

            และฝ่ายตรวจสอบไม่สามารถมาตรวจในเรื่องค่าจ้างเงินเดือนได้เนื่องจากเป็นความลับ

            นี่เป็นประสบการณ์ของผมเกี่ยวกับ HR Audit ในองค์กรไทย ที่ถ้าถามว่าผมรู้สึกยังไงในการถูกตรวจสอบแบบนี้ก็ตอบได้เลยว่าแม้จะรู้สึกเหมือนถูกค้นบ้านโดยไม่รู้ตัว แต่ผมก็ไม่มีความกังวลหรือเครียดใด ๆ เลยเพราะสามารถตอบคำถามได้ทั้งหมด

เนื่องจากคนตรวจสอบเองก็โฟกัสไปแต่เรื่องการตรวจเอกสารเป็นหลักเพราะไม่ได้มีความรู้พื้นฐานด้าน HR พอผมอธิบายรายละเอียดในงานตามเอกสารไปมาก ๆ เข้าก็พยักหน้าหงึกหงักไปตามเรื่องแล้วก็เลิกถาม

          และผมก็ไม่เคยได้รับ Feedback จากการตรวจสอบในแต่ละครั้งเลยว่าผลเป็นยังไง มีปัญหาอะไรบ้างหรือเปล่า

            ต่อมาผมมีโอกาสไปทำงานในองค์กรต่างชาติอีกแห่งหนึ่ง ในองค์กรนี้ผมนอกจากมีสายบังคับบัญชาเป็น Head of HR ในไทยแล้ว ยังมีสายการบังคับบัญชาที่ต้องรายงานไปที่ HR Regional Office ที่สิงคโปร์อีกด้วย

            ผมจะต้องถูกทำ HR Audit ทุกปี ๆ ละ 1 ครั้ง ทุกครั้งจะมีการแจ้งกำหนดการล่วงหน้าว่าจะเข้ามาตรวจเรื่องอะไรบ้าง ซึ่งในตอนนั้นผมเป็น Com & Ben Manager (Compensation & Benefits Manager) เขาก็จะแจ้งมาเลยว่าจะเข้ามาตรวจวันเดือนปีไหน และจะเข้ามาตรวจในเรื่องต่อไปนี้

1.      โครงสร้างเงินเดือนเป็นไปตามนโยบายของ HR Regional หรือไม่เช่นต้องไม่ต่ำกว่า Top 5 เมื่อเทียบกับคู่แข่ง และดูว่ามีการ Update โครงสร้างเงินเดือนไปแบบไหนยังไงถูกต้องหรือไม่

2.      การจ้างผู้สมัครเข้ามาทำงานมีการกำหนดเงินเดือนที่เกิน Midpoint ไปมาก-น้อยแค่ไหน จะมีปัญหาในอนาคตหรือไม่

3.      ผลการขึ้นเงินเดือนประจำปีในปีที่ผ่านมาสามารถควบคุมให้อยู่ในงบประมาณที่ได้รับอนุมัติจาก HR Regional หรือไม่ ไม่ว่าจะต่ำกว่างบหรือเกินงบต้องมีคำอธิบายให้ได้ว่าทำไมถึงเกินหรือขาด

4.      ในปีที่ผ่านมามีการปรับเงินเดือน (ทั้งปรับเป็นกรณีพิเศษและปรับเนื่องจากเลื่อน Job Grade) ให้กับพนักงานคนไหนบ้าง และเป็นไปตามหลักเกณฑ์หรือไม่

5.      มีการ Take Action ในเรื่องผลการสำรวจความพึงพอใจของพนักงานด้านค่าตอบแทนและสวัสดิการอะไรเป็นรูปธรรมบ้างและทำไปถึงไหนแล้ว

ฯลฯ

อันที่จริงแล้วมีหัวข้อในการตรวจสอบมากกว่านี้นะครับ เล่าเท่าที่จำได้เอาเท่านี้ก่อนพอเป็นไอเดีย

แต่ที่สำคัญที่จะบอกคือ....

คนที่เข้ามาตรวจสอบไม่ใช่คนจากฝ่ายตรวจสอบเหมือนกับองค์กรไทยที่ผมเคยทำงานนะครับ

แต่เป็นคนที่ทำงานเป็นผู้บริหารและบางคนก็เป็น Specialist ด้าน HR จาก HR Regional โดยตรง ซึ่งมีความรู้และประสบการณ์ในงาน HR มาชนิดเขี้ยวลากดิน และเป็นคนมีฝีมือเลยแหละครับ

และเขาสามารถตรวจสอบได้ทุกเรื่องเพราะถือว่าเป็น HR เหมือนกันจึงจะมาอ้างว่าเรื่องนี้เป็นความลับ ตรวจสอบรู้ไม่ได้ถ้าอยากรู้ต้องไปขออนุญาตกรรมการผู้จัดการเหมือนกับที่อ้างกับ HR Audit ขององค์กรไทย (ซึ่งแน่นอนว่าถึงไปขอ กรรมการผู้จัดการก็ไม่อนุญาตอยู่แล้วเพราะเรื่องเงินเดือนและโครงสร้างเงินเดือนเป็นความลับ)

เขาจะเข้ามาตรวจสอบตามหัวข้อที่แจ้งมาล่วงหน้า (เราเตรียมตัวเตรียมข้อมูลเอาไว้ให้ดีก็แล้วกัน) แล้วจะเข้ามาพร้อมกับรายงาน (HR Report ที่ HR ประเทศไทยต้องส่งให้ทาง Regional Office ทุกเดือนซึ่งรายงานที่ส่งมีไม่ต่ำกว่า 15 รายงาน รวมรายงานด้าน HR ที่เขาขอมาเป็นพิเศษถ้าเขาสงสัยอะไรเกี่ยวกับข้อมูลหรือตัวเลข) แล้วก็มาซักถามรายละเอียดทั้งหมดกับผมที่จะต้องตอบคำถามให้ได้ทุกคำถาม

ถ้าคำตอบกับรายงานที่เคยส่งให้ขัดแย้งกันเมื่อไหร่ล่ะก็จะถูกถามเจาะลึกจนกระทั่งเขาเคลียร์ว่าคือคำตอบที่เขาต้องการ ถ้าตอบไม่ได้ก็จะมีผลต่อการประเมินผลการตรวจสอบทันที

เมื่อการตรวจสอบเสร็จสิ้นจะมีการประเมินผลแบ่งออกเป็น 4 เกรดคือ

เกรด 1 : ดีเยี่ยม (ซึ่งผมไม่เคยได้เกรดนี้เลยตลอด 4 ปีที่ทำงานในองค์กรนี้ และก็ไม่เคยเห็นว่าใครได้ Rating เกรด 1 เลยนะครับ)

เกรด 2 : ผ่าน (ผมได้เกรดนี้มาโดยตลอด ถือว่ารอดตัวไป)

เกรด 3 : ต้องเข้าโปรแกรม Improvement Needed Plan (INP) โดยมีระยะเวลา 6 เดือนแล้วจะถูก Audit และประเมินผลการตรวจสอบใหม่อีกครั้งหนึ่ง ถ้าไม่ผ่านครั้งที่สองนี่ก็เก็บของกลับบ้านได้เลย เพราะเขาจะเลิกจ้างและจ่ายค่าชดเชยให้ตามกฎหมาย

เกรด 4 : ไม่ผ่าน และได้รับซองขาว (ค่าชดเชยตามกฎหมาย)

นี่แหละครับประสบการณ์ในอดีตที่ผมเคยถูกตรวจสอบจาก HR Audit ที่อยากเอามาเล่าสู่กันฟัง ถ้าใครมีประสบการณ์ด้าน HR Audit เป็นยังไงก็แชร์มานะครับ ผมจะได้มีรอยหยักในสมองเพิ่มขึ้นว่าเดี๋ยวนี้ HR Audit เขาไปกันถึงไหนแล้ว