คนที่เรียนจิตวิทยาคงไม่มีใครไม่รู้จักปรมาจารย์ด้านจิตวิทยาท่านหนึ่งคืออับราฮัม มาส์โลว์นะครับ วันนี้เรามาดูกันว่ามีเรื่องอะไรที่น่าสนใจเกี่ยวกับท่านผู้นี้บ้าง
อับราฮัม
มาสโลว์ (Abraham
Maslow ค.ศ.1908-1970 พ.ศ.2451-2513) ชาวเมืองบรู๊คลิน นิวยอร์ค จบปริญญาโทและเอกด้านจิตวิทยาจากมหาวิทยาลัยวิสคอนซิน
มาสโลว์มีแนวคิดว่ามนุษย์มีศักยภาพ
ไม่หยุดนิ่งและพร้อมจะเปลี่ยนไปตามสถานการณ์ มนุษย์ต้องหาสิ่งที่จะตอบสนองความต้องการของตัวเองจึงต้องได้รับความพึงพอใจในขั้นพื้นฐานเสียก่อน
เมื่อได้รับการเติมเต็มแล้วจึงจะขยับความต้องการในระดับที่สูงขึ้นต่อไป
จากแนวคิดนี้แหละครับเป็นที่มาของ
Maslow’s
Hierarchy of Needs หรือทฤษฎีความต้องการของมนุษย์ ตีพิมพ์ในเอกสารชื่อ
“A Theory of Human Motivation” อันลือลั่นในปีค.ศ.1943
(พ.ศ.2486)
จนเป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายมาจนถึงปัจจุบัน โดยบอกถึงความต้องการ
5 ขั้นของคน
มีอะไรบ้าง
?
1.
ความต้องการขั้นพื้นฐานทางสรีระ (Physiological
Needs)
มนุษย์มีความต้องการทางร่างกายทางสรีระในขั้นพื้นฐานเพื่อความอยู่รอด
เช่น ปัจจัยสี่และการพักผ่อน สภาพแวดล้อมพื้นฐานที่ดี
2.
ความมั่นคง ปลอดภัย (Safety Needs) เมื่อคนเราได้รับการตอบสนองในขั้นที่
1 ในเรื่องปัจจัยสี่และพื้นฐานตามสมควรแล้ว
ก็จะขยับความต้องการเพิ่มขึ้นในเรื่องของความปลอดภัยในชีวิต ความมั่นคงในการทำงาน
และหน้าที่การงาน
3.
ความต้องการด้านสังคม
ความรักและความเป็นเจ้าของ (Love and Belonging) เมื่อคนได้รับความมั่นคง
ปลอดภัยในขั้นที่สองแล้ว ก็จะมีความต้องการได้รับความรัก ความชื่นชมจากคนอื่นเพิ่มขึ้น
4.
ความต้องการการยกย่องและเห็นคุณค่า (Esteem Needs) ในความต้องการระดับนี้
คนจะต้องการได้รับการยกย่อง เห็นคุณค่าจากสังคมรอบด้าน มีความภาคภูมิใจในตัวเอง
มีตัวตนมีสถานะเป็นที่ยอมรับในสังคมว่าฉันก็เป็น someone นะไม่ใช่ Nobody
ที่ใคร ๆ ก็ไม่รู้จัก
5.
ความต้องการความสำเร็จสูงสุด (Self
Actualization) มาสโลว์บอกว่าความต้องการในระดับนี้เป็นระดับสูงสุดแบบที่ว่าอยากเป็นอะไรก็ได้อย่างนั้น
เป็นความต้องการสูงสูดของแต่ละบุคคลก็ว่าได้
แต่จะว่าไปแล้วก็ยังมีคนคิดต่อไปอีกว่าต่อให้คนบรรลุถึงความต้องการขั้นที่
5 ซึ่งถือว่าเป็นสิ่งสูงสุดแล้วก็ตาม
แต่ก็ยังมีคนอีกไม่น้อยที่แม้จะบรรลุถึงขั้นที่
5 ก็ยังมีความต้องการต่อไปอีกอย่างไม่สิ้นสุด ซึ่งมีตัวอย่างให้เห็นถึงความทะยานอยากของคนแบบนี้ให้เห็นอยู่บ่อย
ๆ โดยเฉพาะคนที่เป็นผู้นำดัง ๆ ระดับประเทศท่านว่าจริงไหมครับ ?
ผลงานความต้องการของคนทั้ง 5 ขั้นชิ้นนี้จึงเรียกได้ว่าเป็น Signature ชิ้นสำคัญของมาสโลว์ที่คนจดจำ พูดถึงต่อ ๆ กันมาผ่านยุคสมัยมากว่า 70 ปีและจะยังคงเป็นพื้นฐานการศึกษาจิตวิทยาของมนุษย์ต่อไปในอนาคตอีกนานครับ
