มีคำถามมาว่า “เดิมบริษัทจ่ายค่าตำแหน่งให้กับพนักงาน เมื่อบริษัทย้ายพนักงานออกจากตำแหน่งเดิมไปดำรงตำแหน่งใหม่ที่สำคัญแต่ไม่มีค่าตำแหน่ง บริษัทจะไม่จ่ายค่าตำแหน่งได้ไหม”
ถามแล้วก็บอกต่อว่า
“แต่พอแจ้งพนักงานว่าตำแหน่งใหม่ที่ย้ายไปไม่มีค่าตำแหน่ง
พนักงานก็ไม่อยากจะย้าย บริษัทควรทำไงดี ?”
ผมก็เลยถามกลับไปว่า
“แล้วระเบียบเรื่องค่าตำแหน่งของบริษัทเขียนไว้ว่ายังไงล่ะครับ”
คำตอบคือ
“ไม่มีระเบียบนี้ค่ะ”
เรื่องทำนองนี้ยังพบเห็นได้เสมอในหลายบริษัทที่ไม่มีการเขียนระเบียบหลักเกณฑ์ที่ชัดเจนแล้วก็ใช้วิธีปฏิบัติแบบบอกเล่า
ปากต่อปากต่อ ๆ กันมา พอเกิดปัญหาขึ้นก็ใช้ดุลพินิจของผู้บริหาร คือใช้ “หลักกู”
แทนที่จะใช้ “หลักเกณฑ์” ก็เลยกลายเป็นแก้ปัญหานี้แล้วสร้างปัญหาใหม่ขึ้นมาอีก
ปกติแล้วบริษัทควรมี
“ระเบียบด้านการบริหารงานบุคคล” ในเรื่องต่าง ๆ เอาไว้เป็นหลักเกณฑ์อ้างอิง เช่น ระเบียบการว่าจ้าง,
ระเบียบการเลื่อนตำแหน่ง, ระเบียบการจ่ายสวัสดิการประเภทต่าง ๆ ของบริษัท,
ระเบียบการเบิกจ่ายค่าพาหนะ, ระเบียบค่าน้ำมัน, ระเบียบการเบิกจ่ายค่าล่วงเวลา ฯลฯ
ซึ่งระเบียบการจ่ายค่าตำแหน่งนี้ก็ถือว่าเป็นหนึ่งเรื่องในระเบียบการบริหารงานบุคคลครับ
ซึ่งระเบียบการด้านการบริหารงานบุคคลนี้ก็ต้องแจ้งให้ทุกคนที่เกี่ยวข้องกับเรื่องนั้น
ๆ ในบริษัทได้รับทราบจะได้ยึดถือเป็นแนวปฏิบัติด้วยความเข้าใจที่ตรงกันจะได้เกิดแรงงานสัมพันธ์ที่ดีในองค์กร
แต่ถ้าบริษัทไหนไม่มีระเบียบหลักเกณฑ์ด้านการบริหารงานบุคคลที่ชัดเจนอย่างที่ผมเล่ามานี้ก็คงจะต้องใช้หลักกูกันต่อไปแหละ
กรณีปัญหาข้างต้นก็เช่นเดียวกัน
บริษัทควรมองทั้งกระดานเลยครับว่าตำแหน่งไหนที่มีความสำคัญมีค่างาน (Job Value) ที่เหมาะสมจะได้รับค่าตำแหน่งบ้าง
ซึ่งการที่เราจะรู้ได้ว่าตำแหน่งไหนมีค่างานมากน้อยแค่ไหน
หรือตำแหน่งไหนสำคัญมากหรือน้อยกว่าตำแหน่งไหนก็ควรจะต้องมีการประเมินค่างาน (Job Evaluation) ให้ชัดเจนเสียก่อน
แล้วค่อยนำข้อมูลอ้างอิงจากตลาดแข่งขันมาพิจารณาว่าค่าตำแหน่งในแต่ละตำแหน่งควรจะจ่ายเท่าไหร่ดี
เมื่อทำอย่างนี้แล้วเราก็จะรู้ว่าตำแหน่งเดิมที่พนักงานครองอยู่ควรจะได้รับค่าตำแหน่งเท่าไหร่
และตำแหน่งใหม่ที่พนักงานจะย้ายไปนั้นมีความสำคัญ (หรือมีค่างาน)
ที่มากพอจะได้รับค่าตำแหน่งหรือไม่
ถ้าตำแหน่งใหม่สำคัญมากพอ
บริษัทจะจ่ายค่าตำแหน่งให้เท่าไหร่
หรือถ้าตำแหน่งใหม่ที่พนักงานจะถูกย้ายไปยังไม่สำคัญพอที่จะได้รับค่าตำแหน่ง
บริษัทก็จะไม่จ่ายค่าตำแหน่งให้
หลังจากนั้นก็มาทำระเบียบการจ่ายค่าตำแหน่ง
โดยระบุหลักเกณฑ์ให้ชัดเจนว่าบริษัทจะจ่ายค่าตำแหน่งให้กับตำแหน่งใดบ้าง
และสงวนสิทธิเอาไว้ว่าเมื่อบริษัทย้ายพนักงานออกจากตำแหน่งที่มีค่าตำแหน่งไปปฏิบัติงานในตำแหน่งที่ไม่มีค่าตำแหน่ง
บริษัทก็จะไม่จ่ายค่าตำแหน่งให้
เมื่อบริษัทย้ายหรือเลื่อนตำแหน่งพนักงานไปปฏิบัติงานในตำแหน่งที่มีค่าตำแหน่งก็ให้พนักงานอ่านระเบียบหลักเกณฑ์ดังกล่าว
(HR ต้องพร้อมชี้แจงอธิบายหากพนักงานมีข้อสงสัย)
แล้วก็ให้พนักงานเซ็นรับทราบหลักเกณฑ์นี้แล้วบริษัทก็ปฏิบัติตามระเบียบนี้
ทั้งหมดที่เล่ามานี้คงจะตอบคำถามข้างต้นได้แล้วและหวังว่า
HR ของแต่ละบริษัทควรจะต้องมีระเบียบการบริหารงานบุคคลให้ครอบคลุมในแต่ละเรื่องที่ชัดเจนเพื่อแจ้งให้พนักงานเข้าใจตรงกันจะได้ลดปัญหาการใช้หลักกูลงนะครับ
