วันอาทิตย์ที่ 6 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2565

การปรับค่าจ้างขั้นต่ำมีผลกระทบอะไรบ้าง ?

             เมื่อมีการปรับค่าจ้างขั้นต่ำก็จะต้องมีผลกระทบกับตลาดการจ้างงานและกับบริษัทต่าง ๆ ตามมา แต่จะมากหรือน้อยแค่ไหนก็จะขึ้นอยู่กับอัตราค่าจ้างขั้นต่ำในครั้งนั้น ๆ มีมากหรือน้อยแค่ไหน

            ยกตัวอย่างเช่น ในการปรับค่าจ้างขั้นต่ำเมื่อปี 2555 นั้นมีผลกระทบที่แรงมากที่สุดนับตั้งแต่ผมทำงานด้านบริหารค่าตอบแทนมา 30 กว่าปีก็มีครั้งนี้แหละที่ปรับเพิ่มขึ้นมาถึง 40 เปอร์เซ็นต์

             ส่วนในการปรับค่าจ้างขั้นต่ำเมื่อ 1 มกราคม 2560 ก็ปรับเพิ่มขึ้นประมาณ 3 เปอร์เซ็นต์ ต่อมา 1 เมษายน 2561 ปรับเพิ่มขึ้นประมาณ 5 เปอร์เซ็นต์ และครั้งล่าสุดวันที่ 1 มกราคม 2563 ปรับเพิ่มขึ้นประมาณ 2 เปอร์เซ็นต์

            เรามาดูกันไหมครับว่าการปรับค่าจ้างขั้นต่ำไม่ว่าในครั้งนี้หรือครั้งไหนก็ตามจะมีผลกระทบอะไรกับบริษัทของท่านบ้าง

1.      ต้นทุนในการจ้างพนักงานเข้าใหม่ในอัตราค่าจ้างขั้นต่ำเพิ่มขึ้น ส่วนจะเพิ่มขึ้นรวมเป็นเงินเท่าไหร่ก็ขึ้นอยู่กับแต่ละบริษัทว่าจะรับพนักงานเข้าใหม่ (Unskilled Labor) ที่จะต้องจ้างไม่ต่ำกว่าค่าจ้างขั้นต่ำเข้ามากี่คน

2.      ปรับเงินเดือนให้กับพนักงานเก่าเพื่อหนีค่าจ้างขั้นต่ำของพนักงานใหม่ ถ้าไม่ปรับค่าจ้างให้คนเก่าก็อาจจะทำให้คนเก่าลาออก ซึ่งตรงนี้ก็อยู่ที่บริษัทว่าจะปรับให้คนเก่าหรือไม่

ถ้าคิดว่าถ้าคนเก่าลาออกไปแล้วคนใหม่ทำแทนได้โดยสอนงานไม่นานนักก็ทำได้ บางบริษัทก็อาจจะไม่ปรับ

แต่ถ้าคิดว่ามีผลกระทบก็ต้องปรับเงินเดือนให้คนเก่า ส่วนจะปรับให้เท่าไหร่ ใช้สูตรไหนยังไงต้องมาว่ากันในรายละเอียดของแต่ละบริษัทต่อไป แต่ที่แน่ ๆ  คือต้นทุนการปรับเงินเดือนคนเก่าเพิ่มขึ้นแหง ๆ ครับ

3.      บริษัทอาจจะต้องปรับอัตราเริ่มต้นตามคุณวุฒิสำหรับพนักงานที่เพิ่งจบการศึกษาใหม่เพื่อหนีผลกระทบของการขึ้นค่าจ้างขั้นต่ำ ทำให้ต้นทุนเงินเดือนเพิ่มขึ้นตามจำนวนอัตรากำลังที่จะรับพนักงานจบใหม่ในคุณวุฒิต่าง ๆ เข้าทำงาน เช่น ปวช.,ปวส.,ปริญญาตรี, ปริญญาโท-เอก

ก็แน่นอนครับว่าบริษัทจะต้องมีต้นทุนในส่วนนี้เพิ่มขึ้นตามไปด้วย ตรงนี้ในรายละเอียดคงต้องกลับไปดูว่าบริษัทของท่านกำหนดอัตราเริ่มต้นตามคุณวุฒิต่าง ๆ กันไว้เท่าไหร่กันบ้าง ได้รับผลกระทบจากการปรับค่าจ้างขั้นต่ำจนถึงขั้นต้องปรับอัตราเริ่มต้นตามวุฒิกันใหม่หรือยัง และควรจะปรับเพื่อหนีผลกระทบหรือไม่ ควรจะปรับเท่าไหร่ดี

4.      ปรับเงินเดือนคนเก่าที่จบคุณวุฒิเดียวกันและเข้ามาก่อน เพราะถ้าไม่ปรับเพิ่มให้ก็อาจจะทำให้คนเก่าลาออกในขณะที่คนใหม่ก็ยังไม่รู้งานอะไรเลยกลับได้เงินเดือนไล่หลังหรือเท่ากับคนเก่า ดังนั้นถ้าบริษัทปรับเงินเดือนคนเก่าเหล่านี้เพื่อหนีคนใหม่ก็จะทำให้ต้นทุนการปรับเงินเดือนสูงขึ้นแหง ๆ อยู่แล้วครับ

5.      บริษัทอาจจะต้องปรับเงินเดือนพนักงานที่เป็นกลุ่มศักยภาพสูง (Talent) หรือพนักงานที่มีความสามารถที่บริษัทเห็นว่าสำคัญเพื่อรักษา Key Person เหล่านี้เอาไว้

6.      พนักงานที่เป็นกลุ่มศักยภาพสูง (Talent) อาจจะลาออก ถ้าพบว่าเงินเดือนของตัวเองถูกคนเข้าใหม่จี้หลังเข้ามามากเกินไป ถึงแม้บริษัทจะปรับเงินเดือนให้หนีคนใหม่แล้วก็ตาม แต่อัตราการปรับเงินเดือนให้ยังน้อยกว่าที่พนักงานคาดหวัง และที่ใหม่เสนอเงื่อนไขที่ดีกว่ามาให้

7.      พนักงานที่ยังไปไหนไม่ได้และยังจำเป็นต้องอยู่กับบริษัทก็จะเริ่มก่อหวอดเรียกร้องขอเงินเดือนเพิ่มจากฝ่ายบริหาร

เพื่อให้ท่านเห็นภาพที่ผมบอกมาชัดขึ้นให้ดูภาพประกอบด้านล่าง


จากตารางสถิติค่าจ้างขั้นต่ำ-อัตราเงินเฟ้อ-% เมื่อมองภาพรวมจะเห็นได้ว่า ถ้าบริษัทขึ้นเงินเดือนเฉลี่ยปีละ 5 เปอร์เซ็นต์ พนักงานจะได้รับการขึ้นเงินเดือนจริงต่ำกว่าเปอร์เซ็นต์การปรับค่าจ้างขั้นต่ำ+เงินเฟ้อ (9+1=10%) ซึ่งเป็นอัตราเติบโตของค่าจ้างนอกบริษัท

1.      เมื่อมีการปรับค่าจ้างขั้นต่ำจะมีผลต่อเปอร์เซ็นต์การเติบโตของอัตราการจ้างสำหรับตลาดภายนอกบริษัททุกครั้งและจะทำให้เปอร์เซ็นต์การขึ้นเงินเดือนที่พนักงานจะได้รับมีแนวโน้มลดลง ส่วนจะมากหรือน้อยเท่าไหร่ก็ขึ้นอยู่กับเปอร์เซ็นต์การปรับค่าจ้างขั้นต่ำในแต่ละครั้งว่ามากหรือน้อยแค่ไหน ซึ่งจะเกิดผลกระทบระหว่างเปอร์เซ็นต์การเติบโตของค่าจ้างภายนอกกับภายในบริษัทเช่นนี้อยู่เสมอ

2.      มีแนวโน้มที่จะต้องปรับค่าจ้างตามมาตรฐานฝีมือแรงงานเพิ่มขึ้น ซึ่งตรงนี้ก็จะขึ้นอยู่กับเปอร์เซ็นต์ความห่างระหว่างค่าจ้างขั้นต่ำกับค่าจ้างตามทักษะวิชาชีพก็จะทำให้ตลาดจะมีการปรับค่าจ้างเงินเดือนในตำแหน่งงานต่าง ๆ เพิ่มสูงขึ้น

3.      อาจจะต้องมีการ Update โครงสร้างเงินเดือนใหม่ ถ้าพบว่าการปรับค่าจ้างในตลาดในตำแหน่งงานต่าง ๆ เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ เพราะถ้าไม่ Update โครงสร้างเงินเดือน ก็จะทำให้จ่ายต่ำกว่าตลาดแข่งขัน (Under Paid) ซึ่งจะกระทบกับความสามารถในการรักษาคนในและจูงใจคนนอกเข้ามาร่วมงานกับบริษัทในที่สุด

ทั้งหมดที่บอกมานี้คือสิ่งที่ผมนึกออกในตอนนี้ว่าถ้ามีการปรับขึ้นค่าจ้างขั้นต่ำ (ไม่ว่าจะครั้งไหนก็ตาม) จะมีผลกระทบอะไรกับบริษัทบ้าง และหวังว่าจะเป็นประโยชน์สำหรับคนที่ทำงานด้าน Com & Ben หรือ HR ที่ต้องรับผิดชอบในเรื่องนี้สำหรับรับมือกับการขึ้นค่าจ้างขั้นต่ำ (ถ้ามี) ในครั้งต่อไปนะครับ