ตามกติกาของการปรับขึ้นค่าจ้างขั้นต่ำจะต้องถูกกำหนดขึ้นด้วยไตรภาคีคือมีตัวแทนฝ่ายนายจ้าง ลูกจ้าง และฝ่ายรัฐมาร่วมกันคิดสูตรและวิธีการกำหนดอัตราค่าจ้างขั้นต่ำที่เหมาะสมขึ้นมาจากหลาย ๆ ปัจจัยในช่วงนั้น ๆ เช่น ภาวะการครองชีพ, สภาพเศรษฐกิจ, เงินเฟ้อ, ราคาสินค้าที่จำเป็น ฯลฯ
แต่จากอดีตที่ผ่านมาจะพบว่ามีหลายครั้งที่การปรับขึ้นค่าจ้างขั้นต่ำไม่เป็นไปตามกติกานี้
โดยเฉพาะที่ปีไหนมีการเลือกตั้งก็จะมีการหาเสียงกันแทบจะทุกพรรคการเมืองในลักษณะที่สัญญาว่าถ้าเลือกพรรคฉันเข้ามาเป็นรัฐบาล
ฉันจะปรับขึ้นค่าจ้างขั้นต่ำให้
ซึ่งวิธีแบบนี้นอกจากไม่เป็นไปตามกลไกตามกติกาแล้ว
ยังเป็นการสัญญาด้วยการควักเอาเงินในกระเป๋าของนายจ้างไปจ่ายให้ลูกจ้างอีกต่างหาก
ทั้ง ๆ
ที่ถ้าจะถามว่าพรรคการเมืองนั้น ๆ จะทำตามกติกาได้หรือไม่
คำตอบคือ “ได้”
โดยเมื่อเข้ามาเป็นรัฐบาลก็ส่งตัวแทนเข้าไปในไตรภาคีแล้ววางแผนเรื่องการปรับขึ้นค่าจ้างขั้นต่ำแบบเป็น
Roadmap
คือแผนระยะยาวก็ได้
เช่น ในปี 2567
จะปรับขึ้นค่าจ้างขั้นต่ำ 2
ครั้ง ๆ ละ 7 เปอร์เซ็นต์ และจะปรับขึ้นค่าจ้างขั้นต่ำในเดือนไหน ปี
2568, 2569, 2570 ก็วางแผนการปรับในลักษณะเดียวกัน
แต่ที่ผ่านมาก็ไม่เคยเห็นการวางแผนในลักษณะ
Roadmap
แบบนี้
แต่กลับไปใช้วิธี
“หักดิบ” คือจะไปสัญญากันตอนหาเสียงเลือกตั้งว่าถ้าเลือกพรรคฉันเข้ามา
ฉันจะปรับขึ้นค่าจ้างขั้นต่ำให้ในเปอร์เซ็นต์สูง ๆ
ซึ่งวิธีนี้ถ้ามองในมุมของการตลาดคือจัดโปรโมชั่นแบบจัดหนักโดนใจคนที่เป็นลูกจ้างฐานเสียงกันเลยดีกว่าจะไปใช้วิธีทำ
Roadmap
ปรับกันเป็นขยักอย่างที่ผมบอกไปข้างต้น เพราะโปรฯ ปรับเป็นขยักแบบนั้นมันไม่เร้าใจ
จะเห็นได้ว่าในปี
2554 ก็มีการหาเสียงว่าถ้าเลือกพรรคฉัน ๆ จะปรับขึ้นค่าจ้างขั้นต่ำจากวันละ 215
บาท เป็น 300 บาททั่วประเทศ ซึ่งจะทำให้ค่าจ้างขั้นต่ำปรับขึ้นแบบก้าวกระโดดถึง 40
เปอร์เซ็นต์
ปี 2562 ก็มีการหาเสียงว่าถ้าเลือกพรรคฉัน
ๆ จะปรับขึ้นค่าจ้างขั้นต่ำจากวันละ 310 บาท เป็น 425 บาท (ปรับขึ้นประมาณ 37
เปอร์เซ็นต์)
แต่พอพรรคที่สัญญาเอาไว้ได้เข้ามาเป็นรัฐบาลก็ไม่ได้ทำตามสัญญาเพราะถ้าทำก็คาดว่าจะเกิดผลกระทบตามมาก็เลยเงียบ
ๆ ไป
ปี 2566
ก็มีการหาเสียงจากพรรคหนึ่งว่าถ้าเลือกฉันเข้ามาเป็นรัฐบาล
ฉันจะปรับขึ้นค่าจ้างขั้นต่ำให้จากวันละ 353 บาท เป็นวันละ 450 บาท (ปรับขึ้น 27.5
เปอร์เซ็นต์) แต่พรรคที่สัญญานี้ก็วืดไปไม่ได้เป็นรัฐบาล
ในขณะที่อีกพรรคหนึ่งที่ได้เข้ามาเป็นรัฐบาลก็สัญญาเอาไว้ตอนหาเสียงว่าถ้าเลือกพรรคฉัน
ๆ จะปรับขึ้นค่าจ้างขั้นต่ำเป็นวันละ 600 บาทภายในปี 2570 ซึ่งผมทำตารางเอาไว้ให้เห็นข้างล่างนี้ว่าถ้าทำตามที่หาเสียงไว้จะต้องมีการปรับขึ้นค่าจ้างขั้นต่ำจากปี
2567 ถึง 2570 ปีละประมาณ 14 เปอร์เซ็นต์ตามนี้ครับ
จะเห็นได้ว่าไม่ว่าจะเป็นพรรคการเมืองพรรคไหน
จะบอกว่าตัวเองเป็นคนรุ่นเก่าหรือรุ่นใหม่ก็ล้วนแต่ยังเล่นเกมส์ค่าจ้างขั้นต่ำกันอยู่ในวังวนเดิม
ๆ ไม่มีอะไรใหม่
ถ้าจะถามว่าการปรับขึ้นค่าจ้างขั้นต่ำทำไมรัฐถึงประกาศก่อนประชุมไตรภาคี
และทำแบบนี้เหมาะสมหรือไม่ ?
ก็คงต้องถามกลับไปว่า
เหมาะสมหรือไม่เหมาะสมในมุมมองของใครล่ะครับ ?
ถ้ามองในมุมของรัฐหรือนักการเมืองก็ต้องบอกว่าเหมาะสม
เพราะเป็นวิธีที่ง่ายที่สุดโดยไม่ต้องใช้งบประมาณใด ๆ เพิ่มขึ้น
เพียงแค่ประกาศค่าจ้างขั้นต่ำออกมา
นายจ้างรายไหนที่ยังจ่ายต่ำกว่าค่าจ้างขั้นต่ำต้องปฏิบัติตามเพราะเป็นกฎหมายนี่ครับ
ขืนไม่ทำตามก็มีหวังเจอโทษคือจำคุกไม่เกิน 6 เดือน ปรับไม่เกิน 1
แสนบาทหรือทั้งจำทั้งปรับ
ถ้ามองในมุมของลูกจ้าง
คงไม่มีลูกจ้างคนไหนไม่ชอบหรอกจริงไหมครับ แถมยังบอกอีกว่าทำไมปรับให้น้อยจัง
เพราะเรื่องค่าจ้างเงินเดือนค่าตอบแทนนี่ผมพูดอยู่เสมอว่า
“ให้เท่าไหร่ก็ไม่เคยถึงใจคนรับ” จริงไหมครับ ?
แต่ถ้ามองในมุมของนายจ้างล่ะ
แน่นอนว่านายจ้างที่ไม่ใช่รายใหญ่ก็ต้องแบกรับต้นทุนที่เพิ่มขึ้นเหล่านี้ไปตามสภาพ
เจ็บแต่ไม่รู้จะพูดยังไง คล้าย ๆ กับโดนประกาศิตในหนังเรื่องหนึ่งที่บอกว่า
“ข้าจะเสนอในสิ่งที่เจ้าปฏิเสธไม่ได้” ทำนองนั้นแหละครับ
ถ้านายจ้างรายไหนยังแบกรับต้นทุนค่าจ้างที่เพิ่มขึ้นอยู่ได้ก็ไปต่อ
แต่ถ้ารายไหนรับไม่ไหวก็ต้องพอแค่นี้
และก็ยังมีนายจ้างอีกจำนวนหนึ่งที่รู้ว่าเสี่ยงก็ยังต้องขอลอง
คือตีมึนแล้วจ่ายค่าจ้างต่ำกว่าค่าจ้างขั้นต่ำที่กระทรวงแรงงานประกาศครับ
ส่วนในมุมของพ่อค้าแม่ค้าก็แน่นอนว่าราคาสินค้าถูกขยับขึ้นไปรับค่าจ้างขั้นต่ำแน่นอน
แล้วมุมมองของผมล่ะ
?
ผมมองว่าการที่นักการเมืองคิดเพิ่มรายได้เข้ากระเป๋าลูกจ้างด้วยการปรับขึ้นค่าจ้างขั้นต่ำโดยคิดว่าเมื่อลูกจ้างได้รับค่าจ้างเพิ่มขึ้นก็จะมีเงินไปจ่ายค่าสินค้าและบริการเพิ่มขึ้นทำให้เศรษฐกิจหมุนเวียนดีขึ้น
เป็นแนวคิดแบบเดิม ๆ ที่ไม่ต้องอาศัยฝีมืออะไรเลย
แถมยังทำให้เกิดผลกระทบเป็นลูกโซ่ตามมาอีกไม่น้อย
ไม่ว่าจะเป็นราคาสินค้าที่เพิ่มตาม, การปรับอัตราเริ่มต้นตามวุฒิต่าง ๆ
เพื่อหนีค่าจ้างขั้นต่ำ, นายจ้างต้องแบกรับต้นทุนการปรับค่าจ้างเงินเดือนคนเก่าเพื่อหนีคนใหม่ที่ค่าจ้างเงินเดือนไล่จี้ตามหลังมาเพิ่มขึ้น
ฯลฯ
นี่ยังไม่รวมแรงงานต่างด้าวนับล้านคนที่ได้อานิสงส์นี้แล้วส่งเงินกลับประเทศตัวเองโดยที่เม็ดเงินที่ปรับเพิ่มขึ้นก็ไม่ได้เข้ามาหมุนเวียนช่วยระบบเศรษฐกิจในบ้านเราอีกต่างหากนะครับ
แต่ถ้ารัฐมีแผนพัฒนาทักษะฝีมือลูกจ้างให้เพิ่มขึ้น
เพิ่มโอกาสในการสร้างงานให้ลูกจ้างมีงานทำมากขึ้น ส่งเสริมให้ลูกจ้างพัฒนาให้ยืนได้ด้วยตัวเองในอาชีพต่าง
ๆ ที่หลากหลายเพิ่มขึ้น วางแผนการศึกษาของชาติเสียใหม่ให้ตอบโจทย์ที่ธุรกิจต้องการ
ฯลฯ
อย่างนี้แหละครับที่เป็นเรื่องพิสูจน์กึ๋นและฝีมือของนักการเมืองบ้านเราว่ามีมากหรือน้อยแค่ไหน
